Merhaba arkadaşlar.
Malûm tüm dünyanın ve Türkiye’nin gündeminde yer alan Korona (Corona – Covid-19) virüsü hayatımızın her alanını etkilemeye devam etmekte. Türkiye olarak ilk günden beridir birçok ülkenin hatta Avrupa’nın bile çok daha ötesinde tedbirler aldık ve almaya devam ediyoruz. Bu konu ile ilgili çok fazla detaya girmeyeceğim fakat farklı bakış açıları isteyenler için Abdullah ÇİFTÇİ’nin Youtube kanalında ki ( https://www.youtube.com/channel/UCUCktphEW1RAT-2nynMpREg/ ) videolarını veya katıldığı yayınları dinlemenizi tavsiye ederim.
Bu konuyu bu kısmı ile bırakıp teknoloji-internet tarafına dönelim. Şimdi başlıkta ki tarihi atmamın sebebi şu;
Her şey Cumhurbaşkanı danışmanı ve Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın’ın canlı yayında üniversitelerin 3 hafta ve ilk-orta-lise’lerin ise 1 hafta tatil olacağını açıklaması ile başladı.
Bu açıklamanın ardından doğal olarak özellikle üniversite öğrencileri bilet almaya başladı. Buda doğal olarak birçok otobüs ve uçak firmalarının sitelerini kullanılamaz hale getirdi. Sadece siteleri değil telefonları da kitlendi. İnsanlar saatlerce bilet alabilmek için uğraştı.
Yukarıda ki resimlerde de gördüğünüz gibi (ki daha eklemediğim nice firma ve site mevcut) firma ve ilgili web siteleri bir gecede oluşan yoğunluktan dolayı hizmet veremez hale geldi. Bu gece hizmet vermeye hiç takılmadan devam eden kurumlarda vardı ama genele baktığımız da birçoğumuzun kullandığı web siteleri çalışamaz hâle geldi. Bunun birçok sebebi mevcut, sitelerin tasarım/kodlama hatalarından sunucuların yetersiz donanımları ve mevcut internet altyapısı vs. gibi. Şimdi bununla beraber yine Milli Eğitim Bakanımız Ziya Selçuk’un da 1 haftalık tatil haberinden sonra açıkladığı uzaktan eğitim konusunu da açıkçası merak etmekteyim.
Şimdi Türkiye’de Eylül 2019’da ki açıklanan istatistiklere göre 18 milyon 108 bin 860 öğrenci ve öğretmen sayısı 1 milyon 77 bin 307. Bu kadar öğrencinin herhangi bir siteden uzaktan eğitim için girip video izleyebilmesine veya içerik okuyabilmesine dair çeşitli şüphelerim var. Böyle bir altyapı EBA’da mevcut mudur? Sadece öğrenciler değil veliler ve merak eden insanlarda bu siteyi ziyaret etmesi burada vakit geçirmesi ciddi bir yük demek. Okulların tatil edilmesi haberinden sonra neredeyse hiçbir otobüs firmasının ve hatta aracı sistemlerin sitelerine erişim sağlanamazken 1 hafta boyunca (belki biraz daha fazla) bu yükü kaldırabilecek mi? Hepsinden öte bu sisteme kimler ulaşabilecek? Her öğrencinin evinde böyle bir altyapı yada teknolojik araç-gereç mevcut mudur?
2019 Dünya çapında geniş bant hız birliği verilerini inceleyebilirsiniz:
https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/assets.cable.co.uk/broadband-speedtest/worldwide-broadband-speed-league-2019-data.xlsx
Türkiye’de Sabit İnternet Bağlantılarının Barometresi ise:
https://media.nperf.com/files/publications/TR/2020-02-19_fixed-connections-survey-nPerf-2019.pdf
Türkiye’nin kimi yerlerinde çok iyi hızlar alabiliyorken kimi yerlerde çok komik hızlarda internet kullanımı mevcut. Altyapısına yatırım yapan firmalar yerleşik altyapı firmasından çok daha yüksek hızlar verebiliyor. Şimdi bu hızlar ve erişilebilirlik açısından böyle bir sistemi nasıl kaldırabileceğiz bende merak ediyorum. İnşallah umuyorum ki Türkiye geneli tüm firmalar altyapı konusunda ciddi yatırımlar yapıp her eve yüksek hızlarda internet verebilir. Tabii ki sadece yüksek hızda internet yeterli değil bununla birlikte gerekli donanım ve güvenlik tedbirlerinin de alınması gerek. Çok düşük boyutta saldırılarda/yoğunluklarda dahi sistemlerin çalışmaz hale gelmesi 2020 dünyasında olağan karşılanacak bir durum değil. İlgili bölümlerde okuyup yetişen, piyasada bu işlerle uğraşan tüm insanlara gerekli eğitimlerin verilip ufuklarının açılması gerekiyor. Aynı şekilde bu işlerde imza yetkisi bulunan kişilerinde kendi ufuklarını geniş tutması gerekiyor. Hep şimdiyi düşünerek günü kurtarmak yerine biraz dünyayı takip edip ona göre önlemler almalı ve yatırımlarımızı buna göre yönlendirmeliyiz.
Ek olarak:
206 ülkede sabit hat genişbant maliyeti
https://www.cable.co.uk/broadband/speed/worldwide-speed-league/
Dünya çapında mobil veri fiyatlandırması: 230 ülkede 1 GB mobil veri maliyeti
https://www.cable.co.uk/mobiles/worldwide-data-pricing/
15.03.2020
Muhammed POLAT