Merhaba Arkadaşlar.
Uzun zamandır planlarını yaptığım konuları sizlerle paylaşmanın zamanı geldi. ? Kafamda belirlediğim yada gündemde olan konularla ilgili vakit oldukça yazılar yazıp videolar paylaşmayı hedefliyorum. Bu konu sıralamalarında tabii ki ilgimin yüksek olduğu ve mümkün mertebe azda olsa tecrübe edindiğim konulara öncelik vermek istiyorum. İsterseniz daha fazla uzatmadan konuya geçiş yapayım.
Network (Ağ) nedir?
Temel anlamda network; insani ilişkiler ve teknoloji ikiye ayrılır. İnsani ilişkiler boyutunda ki networkle şuanlık bir işimiz yok. Biz, gündelik hayatımızın bir parçası olan, kablolu ya da kablosuz olarak bağlanıp adete bizim için artık diyaliz makinesi görevi gören ve ne yazık ki onsuz bir hayat sürdürmekte gereğinden fazla zorluk çektiğimiz internetten ve bu internetin donanım/yazılımlarından söz edeceğiz.
Network, sizin kullanım amaçlarınıza göre şekillenebilecek bir şeydir. Temel olarak elinizde olan yada olmasını istediğiniz kaynakların kullanımını ve paylaşımını kolaylaştıran teknolojinin adıdır. Birçok bilgisayar teknolojisinde olduğu gibi networkte donanım ve yazılım olarak ikiye ayrılmaktadır. Biz yazımızın ilk kısmında donanımlardan başlayarak ardından yazılımlara ve diğer ince detaylara değineceğiz. İsterseniz network ile ilgili temel olarak bilmemiz gerek donanımların birkaçından bahsederek başlayalım.
1) Modem (Çevirge):
Elektronik aletlerin, elektronik diyorum çünkü eskiden sadece bilgisayarlar üzerinden internete girerken şimdi telefonlar, buzdolapları, kombiler, sensörler ve bilumum Wifi/Ethernet bağlantısı olan cihazlar üzerinden veri alım-gönderim için sizinle dış dünya arasında iletişim kuran cihazdır. Modem sadece internete girmek için kullanılmaz dilenirse kullanıldığı alan içerisinde yerel bir ağ oluşturup sadece cihazlar arasında da kullanılabilir. Örneğin evde televizyonunuza kablosuz görüntü aktarmak için modem kullanıyorsunuz bunun için internete ihtiyacınız yok Wifi olması yeterli, iş yerinizde mesela muhasebe bilgisayarı ile diğer fatura kestiğiniz makineler yada işlemleri gerçekleştirdiğiniz tüm bilgisayarları aynı ağa bağlayıp veri alışverişi için kullanabilirsiniz bunun için herhangi bir internet bağlantısına ihtiyacınız yoktur.
Modemler genellikle üzerinde belirli soketlerle gelir. Ethernet, DSL, USB bağlantıları için hazırlanmış soketler. Kullanım alanları için özel tasarlanabilir ve soketler ona şekillenebilir. Kimi modemlerde DSL bağlantıları olmayabilir, internet bağlantıları WAN üzerinden sağlanabilir.
Modemlerde ADSL ve VDSL olarak ikiye ayrılır. Altyapının iyi olduğu yerlerde VDSL daha eski olduğu yerlerde ise ADSL kullanılır. ADSL hız ve kalite olarak VDSL’den daha düşüktür onun için imkânınız varsa eğer düşük hızda olsa VDSL tercih etmenizi tavsiye ederim. Yerleşik operatör Türk Telekom (TTNET) verdiği altyapılarda dahi ADSL-VDSL DNS’leri birbirinden farklıdır. Bu bile hız farkı için yeterli bir gözlem olduğunu düşünüyorum.
ADSL DNS: 195.175.39.39 / 195.175.39.40
VDSL DNS: 195.175.39.49 / 195.175.39.50
2) Access Point (Erişim Noktası):
Access Pointler, bir modeme/switche yada başka bir Access Pointe bağlanarak kullanılır. Temelde internete kaynak olmak için değil mevcut olan interneti daha geniş alanlara yaymak ve bağlantı kalitesini artırmak için kullanılır. Access Point switchlerden farklı olarak ağı kablolu değil kablosuz olarak paylaşır. Kullanım alanlarına göre çok fazla çeşitlilik içeren bir network cihazdır. Sadece bu alanda bile kendini geliştirmiş ve ciddi mesafeler almış markalar mevcut. Kablolu kaliteye yaklaşan veri iletimlerine sahip donanımlar üretilmeye başlandı. Öyle ki, kablosuz görüntü aktarımı ve özellikle yüksek çözünürlük ve kalitede ses iletimi ciddi bir veri maliyeti içerir. Böyle bir veriyi kablosuz aktarmak bir yetenek olsa da önemli olan aktif kullanılan cihazlarda bunu başarabilmektir. Kablosuz görüntü aktarılırken önemli olan diğer cihazların internet ve veri erişimini etkilememek işte burada bellek ve işlemcilerin önemi ortaya çıkıyor.
Access Pointlerde bellek ve işlemci haricinde anten kalitesi ve tasarımı da çok önemli bir yer tutmaktadır. Bazı markaların görürsünüz sizde ürünleri incelerken çok fazla anten kullanıyor olması o cihazın kablosuz ağı çok fazla alana yayacağı düşüncesine sizi sevk etmesin. Üzerinde hiç anten göremeyeceğiniz (İçerisinde antenler tabii ki mevcut) cihazlar üzerinde 3-4 tane tane anten olan cihazlara nazaran çok daha etkili ve kaliteli bir Wifi yayını yaptığını da bizler gözlemledik. Burada satıcının nazarını almak için yapılan bazı tasarımlarla piyasa elde edilmeye de çalışılabilir. Önemli olan markayı araştırmanız ve ürettiği herhangi bir cihazla ilgili kullanıcıların geri dönüşleridir.
3) Switch (Ağ Anahtarı – Dağıtıcı):
Temel mantıkta bir üçlü priz vasıtası gören donanımdır. Mevcut internetinizi genişletmek, trafiği kontrol etmek ve trafik üzerine çeşitli kurallar oluşturmak, güvenlik duvarı ile olası iç network saldırılarına karşı koymak, kablolu internetimizi kablosuz olarak sayıca çok daha fazla cihazları aynı networke bağlayıp yaymak için kullanılan donanımdır. Switchlerde kendi içinde ikiye ayrılır.
a) Yönetilemez:
Bu switchlere genellikle akılsız switchler denilir. Evlerde ya da küçük ofislerde kullandığımız, genellikle 8/24 port sayısına sahip klasik switchlerdir. Yoğun kullanımlarda sıkıntı oluşturan ve herhangi bir şekilde yazılımla müdahale edilemeyen, ayar yapılmayan tak kullan switchlerdir. İhtiyaca göre tercih edilebilir. Eğer çok büyük bir işletme değilse, özel kurallar tanımlanmayacaksa maliyet açısından tercih etmek çok daha doğru olacaktır.
b) Yönetilebilir:
Bu switchler ise içerisinde (marka/modele göre değişiklik gösterir) birçok ayar yapabileceğimiz, switch’i portlar yada gruplar halinde yönetebileceğimiz, ihtiyacımız doğrultusunda kurallar tanımlayıp bu kurallar ile tüm ağı ve kullanıcıları yönetebileceğimiz, donanımsal yada yazılımsal hataların tespitini yapıp müdahale etmemize olanak sağlayan, cihazların ağ kullanımları takip edip raporlayan ve bu raporlar doğrultusunda analizler etmemizde bize yardımcı olup ağımızın eğer ihtiyacı varsa ek tedbirleri almamıza olanak sağlayan, içerisinde işletim sistemi bulunduran web yada komut penceresi üzerinden bağlanılan ağ cihazıdır.
Arkadaşlar buradan sonra artık benim çok önceden çektiğim, kendimce elimde ki imkânlarla size bir şeyler anlatmak istedim. İsterseniz videoya da göz atabilirsiniz.
Not: Videoda bazı hatalar mevcut. Kayıtta sıkıntı olduğu için düzeltme imkânım ne yazık ki mevcut değil. Çok sıkıntı oluşturacak kesintiler değil, eğer ki sorularınız olursa sormaktan lütfen çekinmeyin.
Not2: Video içerisinde bahsettiğim bazı konularda eksik ve hatalarım olduğunu keşfettim. Zaman içerisinde araştırmalarım ve öğrenmelerim neticesinde bazı ufak yanlış bilgiler aktarmışım sizlere. Bu konu içinde kusura bakmayın. Bundan sonra ki videolar için daha dikkatli olacağım.
10.07.2019
Muhammed POLAT
Mustafa POLAT